ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΒΑΝΟΣ! (ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΣΤΟ MyTheatro.gr)

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΒΑΝΟΣ: ΕΦ’ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ Έχασα ένα σπίτι για να κάνω θέατρο

Ο Γιώργος Λιβανός είναι αριστούχος της Αν. Δρ. Σχ. «Περίακτος» (1992). Απόφοιτος Συντήρησης Αρχαιοτήτων. Συμμετείχε σε σεμινάριο του «Κέντρου Αρχαίου Δράματος Δεσμοί» των Παπαθανασίου – Γεωργουσόπουλου (master class) ενώ δούλεψε με το Γιώργο Ρεμούνδο (αμερικάνικο musical) και τον Τάπα Σουντάνα (τεχνική μάσκας). Αριστούχος στο τραγούδι του Ελ. Ωδείου με καθηγήτρια τη Μυρτώ Δουλή. Εργάστηκε Στο Εθνικό θέατρο, στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών, Επίδαυρο, Ηρώδειο, και ελεύθερο θέατρο (με σκηνοθέτες, όπως Αντ. Αντωνίου, Γ. Ρεμούνδος, Μιχ. Μπούχλης, Στ. Ντουφεξής, Δ. Ποταμίτης, Ν. Αρμάος, Γ. Μεσσάλας, Γ. Μπέλλος, Μ. Τόλη, Λ. Τσάγκας, Ν. Χαραλάμπους, Μ. Γεμετζάκη, Ν. Καμτσή κ.α.).

Έπαιξε την Αθηνά στα Αρχαία Ελληνικά σε σκηνοθεσία Άννας Συνοδινού, στις Ευμενίδες. Σκηνοθέτησε 16 παραστάσεις στο ελεύθερο θέατρο σε μεγάλα festivals και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Θεατροποίησε και μετέφρασε τον «Ξένο» για το Αντιθέατρο. Έγραψε το παιδικό «Ταξιδευτής». Μεταφράζει θεατρικά έργα και 2 φορές βρέθηκε υποψήφιος για το βραβείο μετάφρασης Μάριος Πλωρίτης. Ιδρυτής της ομάδας ΘΕΑΤΡΙΝΩΝ ΘΕΑΤΕΣ.

Συναντηθήκαμε στο φουαγιέ του θεάτρουSTUDIO ΚΥΨΕΛΗΣ (Κυψέλης και Σπετσοπούλας 9) για να μιλήσουμε για τη καινούρια του δουλειά, την παράσταση με τίτλο ΜΙΣΑ ΜΙΣΑ, που ξεκίνησε πριν από λίγες μέρες. Η κουβέντα μας όμως, προς μεγάλη μας χαρά, επεκτάθηκε και σε άλλα θέματα, με αποτέλεσμα μια εκ βαθέων συζήτηση.

Μας κάνει εντύπωση: τρίτη δυνατή παραγωγή στη φετινή περίοδο για τοSTUDIO ΚΥΨΕΛΗΣ ΚΑΙ τους Θεατρίνων Θεατές. Αν δεν είστε ο μοναδικός, είστε σίγουρα από τους ελάχιστους που τολμούν, ειδικά να λάβουμε υπ’ όψιν μας τις δυσκολίες λόγω οικονομικής κρίσης. Τι είναι αυτό που σας ωθεί να δημιουργείτε συνεχώς, ακούραστα, θα λέγαμε;

Γ.Λ-Ωραία ξεκινάμε! Συνήθως μου λένε οι φίλοι «είσαι τρελός, πάλι ΡΙΨΟΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙΣ, πάλι βουτάς στην κόλαση του θεάτρου, κι άλλη παραγωγή»… Καλώς ή κακώς, αυτός είμαι. Ένας παρανοϊκός, που εισπράττει ευτυχία μόνο από το θέατρο, και προσπαθεί να τολμά διαρκώς. Αυτή τη φορά έχω και συμπαραγωγό, την ομάδα 2 φίλοι, κι έτσι μοιράστηκαν τουλάχιστον τα έξοδα, όχι όμως κι ο κόπος. Όταν μου μπει κάτι στο μυαλό, δεν ηρεμώ παρά όταν το φέρω σε πέρας. Όσο μπορώ καλύτερα. Το κακό είναι ότι είμαι πολύ σκληρός με τον εαυτό μου, πολύ απαιτητικός, και αν κάτι πάει καλά, θέλω το επόμενο να πάει καλύτερα. Οι φετινές παραγωγές, μέχρι στιγμής (!) ήταν: μια πετυχημένη επανάληψη, μια εξαιρετικά φιλόδοξη νέα δουλειά και αυτή η συμπαραγωγή. Έγιναν με πείσμα, κάματο και αγάπη. Είχα όμως γερούς συμπαραστάτες που με τον τρόπο και την αντοχή τους με στήριζαν. Στα δύσκολα. Που φέτος ήταν πολλά. Πέρασα την πιο δύσκολη χρονιά της ζωής μου, και προχωρώ. Όχι αλώβητος, αλλά έχοντας πάρει τα μαθήματά μου. Συνεχίζουμε , ελπίζουμε κι αισιοδοξούμε… Άλλωστε, ακολουθεί μετά το Πάσχα ακόμα μια παράσταση που σκηνοθετώ!

Στα χρόνια που παρακολουθούμε τη σκηνοθετική σας πορεία, παρατηρούμε ότι οι επιλογές των έργων που ανεβάζετε έχουν, πέρα βέβαια από το κριτήριο της ποιότητας, μια κοινή συνισταμένη: είναι, τα περισσότερα, έργα πρωτόπαιχτα στην Ελλάδα. Δε σας φοβίζει το γεγονός ότι σκηνοθετείτε χωρίς να έχετε κάπου να «πατήσετε»;

Γ.Λ-Υπήρξαν έργα που ήταν ανάθεση, όπως π.χ. Στο Μέγαρο Μουσικής. Εκεί ακολούθησα τον κοινό παλμό.Μα στη δική μου την ομάδα, σαφώς θέτω την ποιότητα σαν πρώτιστο ζητούμενο, και αναζητώ την πρωτοτυπία. Αν έκανα μια παράσταση έχοντας πατήσει σε ένα ανέβασμα, θα ήμουν ηλίθιος! Το καρμπόν φοριέται πολύ, αλλά εμένα δε με αφορά. Μου αρέσει η πρωτογενής δημιουργία. Και αφήνομαι στο ένστικτο να με οδηγήσει. Βλέπω πάρα πολύ θέατρο, πάνω από 100 παραστάσεις το χρόνο, επηρεάζομαι από τα νέα ρεύματα, όπως οφείλουμε να κάνουμε πάντα, «κλέβω» ιδέες από παραστάσεις που με εντυπωσιάζουν, αλλά θά ‘ταν ανήθικο να αναπαραστήσω πνευματικό δημιούργημα άλλου. Ξέρετε, ακόμα δεν έχω δει στον κινηματογράφο τη «Ρωμαϊκή άνοιξη της Κας Στόουν», την οποία έκανα, ως γνωστόν, με τα παγκόσμια αποκλειστικά δικαιώματα από το ίδρυμα Tenessy! Πέρα από το πρωτογενές στην παραστασιοποίηση, είναι πολύ σημαντικό να παρουσιάζεις άπαιχτα έργα, γιατί τα κοινωνείς με κοινό και συντελεστές. Ακόμα κι όταν έκανα εκτέλεση σκηνοθεσίας στο musical ANNIE στο Ράδιο Σίτυ στη Θεσσαλονίκη, πέρασα στο τελικό αποτέλεσμα ολόκληρες ενότητες δικής μου θέσης. Και ήταν πολύ σημαντικό να ακούσω την (πολυαγαπημένη μου) Μαριάννα Τόλη να λέει ότι η ομάδα αυτής της παράστασης και οι σκηνές που είχα εφεύρει ήταν καθαρά διαμάντια… Να και κάτι σημαντικό, το συμπέρασμα αν θέλετε από την ως τώρα πορεία μου… Η παραδοχή και η αναγνώριση της δουλειάς του άλλου έχει να κάνει με το πόσο συμφιλιωμένος είσαι με τον εαυτό σου και πόσο υψηλή αυτοεκτίμηση έχεις. Πρόβλημα αποδοχής έχουν όσοι κουβαλούν ανασφάλειες & κόμπλεξ… Και για να ολοκληρώσω την απάντηση, έχω κάνει και εξαιρετικά πολυανεβασμένα έργα. Τη «Νόρα» του Ίψεν και την «‘Έντα Γκάμπλερ» του ίδιου, τη «Δωδέκατη Νύχτα και μισή» κ.ά. Φρόντισα όμως να έχει ερευνητικό χαρακτήρα η παράστασή τους. Έτσι συναντήσαμε το «Τι απέγινε η Νόρα» και τραγουδήσαμε σε ροκ musical τη «Δωδέκατη Νύχτα και μισή». Απλά δε στηρίζομαι σε μπούσουλες ή πεπατημένες φόρμες ανεβάσματος.

Προτού φτάσουμε να μιλήσουμε για την καινούρια παράσταση με τίτλο ΜΙΣΑ-ΜΙΣΑ, που ανέβηκε πριν από λίγες μέρες, θα θέλαμε να μας πείτε δυο λόγια για τις δύο άλλες παραστάσεις του θεάτρουSTUDIO ΚΥΨΕΛΗΣ: τα ΒΡΩΜΙΚΑ ΚΟΛΠΑ, τα οποία υμνήθηκαν κυριολεκτικά από τους κριτικούς και τμήθηκαν από την UNESCO ως η καλύτερη παράσταση –βραβεία έργου, σκηνοθεσίας, σκηνικών και ερμηνείας για τη Μαρία Αλιφέρη- και για την πολυσυζητημένη, πια, ΚΩΜΩΔΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ, που έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις καλύτερες παραστάσεις του χειμώνα.

Γ.Λ-Είναι δύο εκλεκτές δουλειές, που έγιναν με πολύ αγάπη. Ένα σπουδαίο ψυχολογικό θρίλερ, που ευτύχησε στη διανομή, και που κάθε φορά που το βλέπω χαίρομαι την ακρίβεια της παράστασης και με έκανε να αγαπήσω, πέρα από τα υπόλοιπα παιδιά, την υπέροχη Μαρία Αλιφέρη, ηθοποιό διαμάντι όχι μόνο πάνω, αλλά και κάτω από τη σκηνή. Ήταν μια ιδιαίτερη παράσταση και θα μπορούσε να παίζεται πολλά χρόνια. Δε φαντάζεστε τι σχόλια ακούμε καθημερινά. Όμως είναι προκαθορισμένη η «αντοχή» ενός σχήματος που πορεύεται αβοήθητο, με εξαιρετικούς συνεργάτες και ολοκληρωμένες παραγωγές. Έρχεται γρηγορότερα η ημερομηνία λήξης. Γι’ αυτό τώρα πια, από δω και στο εξής, μιλάω με παραγωγούς. Έχουν δει τη δουλειά μου ενδιαφέρονται και θα πρέπει να βρούμε τρόπο να συνδυάσουμε τα θέλω τους με τα πρέπει μου.

Η κωμωδία του έρωτα είναι ένα πολύ ψηλό στοίχημα, που το κέρδισα. Με συμμάχους δεκαπέντε υπέροχους, ΜΟΝΑΔΙΚΟΥΣ μπορώ να πω ηθοποιούς και άλλους δεκαπέντε εξ ίσου ξεχωριστούς συνεργάτες, δουλέψαμε πάνω από 6 μήνες για το αποτέλεσμα, με αγάπη και διάθεση αλληλοκατανόησης και με σεβασμό στο αποτέλεσμα. Η πετυχημένη αυτή παράσταση πιστεύω ότι θα συνεχιστεί και του χρόνου, πέρα από τα προκαθορισμένα καλοκαιρινά φεστιβάλς που θα συμμετάσχει. Και την αγάπησε εκτός από (δύσκολους) κριτικούς και το κοινό. Υπάρχουν θεατές (εισιτήρια) που βλέπουν ΟΛΕΣ τις παραστάσεις της Κωμωδίας! Μου μιλούν σε απίθανα μέρη καλλιτέχνες και κοινό για την επιτυχία της παράστασης. Δε μου χει ξανασυμβεί, ομολογώ, σε τέτοιο βαθμό και χαίρομαι πολύ! Τη λατρεύω αυτήν την παράσταση όσο και η Μαριάννα Τόλη, που έκανε την εκπληκτική απόδοση των στίχων.

Βλέπουμε μια σταθερότητα, έναν πυρήνα συγκεκριμένων ανθρώπων πλάι σας (π.χ. Μαριάννα Τόλη, Δέσποινα Βολίδη, Καίτη Ιμπροχώρη, Σίμων Πάτροκλος, Χρήστος Λιακόπουλος, Γιάννης Τσιώμου). Οι μόνιμες συνεργασίες σας κάνουν να αισθάνεστε σιγουριά;

Γ.Λ-Φυσικά! Λειτουργώ με τους συν- εργάτες μου. Έκανα πριν από 9 χρόνια ομάδα. Και την κράτησα. Την ονόμασα Θεατρίνων Θεατές γιατί ήθελα να χει ένα θεατρικό παλμό, δεν ήθελα νά ‘ταν η ομάδα του Λιβανού. Οι σταθεροί συνεργάτες είναι καταστάλαγμα, για να μην πω δώρο ζωής. Από τη Μαριάννα διδάσκομαι, δε μπορώ να δουλέψω χωρίς αυτήν, το ίδιο και με τη Δέσποινα. Χωρίς αυτές είμαι λειψός! Ο Σίμωνας είναι δάσκαλος μου και είναι πάντα κοντά μου. Φέτος έκανε και ένα φανταστικό training στους ηθοποιούς της Κωμωδίας του έρωτα… Και με τους ηθοποιούς μου αισθάνομαι ήρεμος και τακτοποιημένος από την ανάγκη να έχω σταθερό πυρήνα. Μαθαίνουμε ο ένας τον άλλο, προχωράμε μες το χρόνο, αναμορφώνουμε τις σχέσεις μας και, φυσικά, αν κάποιος θέλει, φεύγει, είναι ελεύθερος, όπως και να επιστρέψει στην ομάδα. Αυτή η ελευθερία δηλώνει την αμοιβαία ανάγκη συνεργασίας και συν – έκφρασης. Κάνουμε Θέατρο -Τέχνη- για να εκφραστούμε. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν συμπορευτές στα ταξίδια. Καινούριοι και παλιοί. Απλά, στους παλιούς θά ‘χω πάντα μεγαλύτερη αδυναμία… Λόγω όλων αυτών που περάσαμε, λόγω αυτών που αντέξαμε…. Και όσοι αναφέρατε είναι για μένα ξεχωριστοί. Θά ‘θελα κάποτε να έχω ένα αυτοσυντηρούμενο –αμειβόμενο- σχήμα, που να κάνουμε καθημερινά χορό, τραγούδι και εναλλαγή ρόλων. Όπως το γνώρισα στη Σουηδία. Αν όχι σε αυτή μου τη ζωή, στην άλλη…

Από όλα τα χρόνια εμπειρίας σας στο Θέατρο, υπάρχει κάποιος συνεργάτης ή κάποια δουλειά που ξεχωρίζετε;

Γ.Λ-Η Μαριάννα Τόλη. Η Ασπασία Παπαθανασίου. Η Άννα Συνοδινού. Ο Γιώργος Μπέλλος. Ο Δημήτρης Ποταμίτης. Ο Σταύρος Ντουφεξής. Ο Γιώργος Μεσσάλας. Ο Νίκος Αρμάος. Ο Γιώργος Ρεμούνδος. Όλοι δάσκαλοι μου, σε παραστάσεις πολλές…. Και από παραστάσεις, οι «Ευμενίδες» ’ που μοιράστηκα τον ίδιο ρόλο με την ΄Αννα Συνοδινού, εγώ στα Αρχαία Ελληνικά, ο «Ντον Ζουάν» στο Έρευνας, η «Ευρυδίκη» του Ανούιγ και από δικές μου δουλειές το «Χόρεψέ με» , η «Στόουν» και «Η κωμωδία του έρωτα».

Θα επιμείνουμε λίγο στο θέμα «συνεργάτες», σε ένα άλλο επίπεδο: ενώ στις παραστάσεις σας πρωταγωνιστούν άνθρωποι χρόνια καταξιωμένοι στο χώρο (π.χ. Μαρία Αλιφέρη, Μαίρη Βιδάλη, Μπεάττα Ασημακοπούλου, Μαριάννα Τόλη, Ισμήνη Καλέση, Καίτη Ιμπροχώρη), παράλληλα δίνετε άφοβα βήμα σε νέους ανθρώπους να αναδείξουν τα ταλέντα τους ή τολμάτε να ανεβάσετε στο σανίδι καλλιτέχνες από άλλους χώρους (π.χ. Πένυ Ξενάκη, Φίλιππος Κωνσταντίνος). Από ό,τι έχουμε δει μέχρι τώρα, έχετε πέσει «διάνα» στις επιλογές σας. Πώς αποφασίζετε για το ποιοι θα είναι εκείνοι που θα σας πλαισιώνουν κάθε φορά;

Γ.Λ-Επιλέγω πάντα ηθοποιούς. Πολύ καλούς ηθοποιούς. Δύο θέατρα με έχουν σύμβουλο διανομών. Άρα μάλλον το κάνω καλά. Γνώμονας στην επιλογή μου είναι το ταλέντο και πόσο ταιριαστός μου φαίνεται ένας ηθοποιός σε ένα ρόλο. Για τους φτασμένους τι να πω, όμορφο το ταξίδι συμπόρευσης μαζί τους. Υπάρχουν πάντα στα αυτιά μου τα όμορφα σχόλια για το κοινό ταξίδι, από όσες κυρίες αναφέραμε. Για τα νεότερα παιδιά έχω μόνο καλά να πω. Για την κουλτούρα, την καλλιέργεια, τη διάθεση για δουλειά, το μεράκι. Επιλέγω πάντα τους καλύτερους, σύμφωνα πάντα με τη γνώμη μου. Για την «Κωμωδία του έρωτα», με τον Σίμωνα Πάτροκλο κάναμε τρεις ακροάσεις για να καταλήξουμε στη διανομή. Και ο Φίλιππος Κωνσταντίνος, που είναι ένα υπέροχο παιδί, και πολυτάλαντος, έχει σπουδάσει θέατρο, τραγούδι και σκηνοθεσία, εδώ και στο εξωτερικό, και έχει παίξει ξανά. Πρέπει να απεμπλακεί από την εικόνα των ΟΝΕ, και θα δώσει πολλά. Η Πένυ Ξενάκη είναι ένα ταλέντο μεγάλο. Ευαίσθητη, λυρική ερμηνεύτρια, ιδανική για musical και όχι μόνο, κουβαλάει τη δυναμική τής τραγουδιστικής ηθοποιίας. Άλλη μια πολύτιμη αποσκευή… Χαίρομαι πολύ για το ταξίδι με τους συνεργάτες μου…

Να θίξουμε και ένα άλλο κομμάτι της δουλειάς σας; Έχετε βάλει γυμνό σε παραστάσεις σας. Έχοντας δει τις περισσότερες από αυτές, θεωρούμε ότι , όπως το χρησιμοποιείτε, εξυπηρετεί τους σκοπούς της εκάστοτε παράστασης. Θα θέλαμε, όμως, να ακούσουμε και τη δική σας θέση.

Γ.Λ-Μου αρέσουν οι εικόνες. Μου αρέσει το εικαστικό θέατρο. Ο Σταύρος Καλιγάς, με χαρακτηρίζει μέγα εικονοπλάστη. Με αυτό το γνώμονα κάνω χρήση και γυμνού, όταν η παράσταση ή η έμπνευση το επιβάλλει. Δεν έχω ταμπού. Δεν είχα ποτέ. Μας «έγδυσε» ο Νίκος Αρμάος με την Τάνια Τρύπη (Λορέντζο – Γιέσικα) στον «Έμπορο της Βενετιάς» και προηγουμένως με έγδυσε ο Νικήτας Τσακίρογλου στα πρώτα του μαθήματα στο Κ.ΑΡΧ. ΔΡ. Δεσμοί. Απενοχοποιήθηκα με την αίσθηση και φυσικά με την εικόνα. Φροντίζω πολύ την αισθητική και το τονίζω, την αίσθηση. Κανείς ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΕΙΝΕΙ ποτέ μόνο στο γυμνό στις παραστάσεις μου. Κι αυτό τιμά εμένα και τους ηθοποιούς μου. Αλήθεια θα κάνατε την ίδια ερώτηση και σε σκηνοθέτες όπως ο Χουβαρδάς ή ο Ρήγος;

Ας περάσουμε τώρα και στη νέα σας δουλειά, την παράσταση ΜΙΣΑ-ΜΙΣΑ, ένα έργο των Roger Rees και Rick Elice, που παίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Πρωταγωνιστούν η Ισμήνη Καλέση και ο Αντώνης Ραμπαούνης, ενώ αρχικά ήταν να παίξει ο Μάνος Πίντζης. Πώς προέκυψε αυτή η αλλαγή πρωταγωνιστή;

Γ.Λ-Η Ισμήνη Καλέση είναι γνωστό ότι είναι σπουδαία κομεντιέν. Εδώ δοκιμάζεται σε ένα ρόλο πολυεπίπεδο, που της ταιριάζει πολύ. Ο Αντώνης είναι ένας εξαιρετικός ηθοποιός συνέπειας και ευαισθησίας, Οι δυo τους κάνουν να απολαυστικό δίδυμο που θέτουν τη βάση ώστε τα ΜΙΣΑ ΜΙΣΑ, να μας απασχολήσουν για πολύ. Οι πρόβες είχαν σχεδόν ολοκληρωθεί με τον Μάνο Πίντζη, όμως μία δέσμευση του, ένα συμβόλαιο με νυχτερινό κέντρο, που είχε προηγηθεί, και που ΞΑΦΝΙΚΑ διπλασίασε τις εμφανίσεις του σε μια μουσική παράσταση, μας εμπόδισε να ολοκληρώσουμε την συνεργασία. Αποδεσμευτήκαμε κοινή συναινέσει, και εγώ έμεινα με μια μετώπη, ένα πρόγραμμα και μια αφίσα έτοιμη! Με τον Αντώνη Ραμπαούνη, δουλέψαμε ένα μήνα. Δεν κάναμε αντικατάσταση. Βρήκαμε εξ αρχής το ρόλο, θεωρώ ιδανικά! Δεν κρατώ κακία στο Μάνο. Ξέρω πως σύντομα θα ξανασυναντηθούμε, σε πιο πρόσφορο έδαφος, γιατί η συμπάθεια υπήρξε αμοιβαία όσο και η εκτίμηση.

Πείτε μας λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου.

Γ.Λ-Το έργο είναι ένα σύγχρονο διαμάντι που μου εμπιστεύτηκε ο ατζέντης μου, ο Gordon Dickerson. Μια τρυφερή, ερωτική, μαύρη κωμωδία, με στοιχεία θρίλερ, ικανή να συνεπάρει. Μια πλούσια λονδρέζα ψωνίζει έναν αλήτη από τους δρόμους και του προτείνει μια περίεργη συνεργασία: να διεκδικήσουν από κοινού ένα ποσό μέσω μιας μεταμφίεσης… Η συμφωνία ξεκινά κι εκεί εμφανίζεται ο έρωτας. Χιούμορ, ένταση και σασπένς το χαρακτηρίζουν.

Τι ήταν αυτό που σας κέντρισε το ενδιαφέρον στο συγκεκριμένο έργο και θελήσατε να ανεβάσετε αυτήν την παράσταση;

Γ.Λ-Πολλά. Ότι έχει συγγένεια σαν έργο με τα πετυχημένα «Βρώμικα Κόλπα», ότι έχει εξαιρετική γραφή, απαιτεί δεξιοτεχνική σκηνοθεσία και δύο γκραν ρολίστες ηθοποιούς να υποδυθούν δύο δυσκολότατους ρόλους. Επίσης, ότι αποτελεί παγκόσμιο χιτ, κι ότι οι συγγραφείς, έχουν βραβευτεί με τρία βραβεία Τόνυ ο καθένας.

Με την Ισμήνη Καλέση έχετε συνεργαστεί ξανά στο παρελθόν. Πώς θα χαρακτηρίζατε τη συνεργασία σας μαζί της;

Η Ισμήνη είναι στενή μου συνεργάτις και φίλη. Είμαστε εντελώς διαφορετικοί άνθρωποι και η αμοιβαία επιλογή και των δύο όχι μόνο για τη συνεργασία, αλλά πάνω απ’ όλα για τη φιλία, επιβεβαιώνει πως τα ετερώνυμα έλκονται. Στο ρόλο της Φιλίππα, θαρρώ θα κάνει την επιτυχία της καριέρας της.

Με τον Αντώνη Ραμπαούνη συνεργάζεστε πρώτη φορά. Πόσο δύσκολο ήταν, και για εσάς και για εκείνον, να δουλευτεί ένας τέτοιος ρόλος σε χρόνο-ρεκόρ;

Γ.Λ-Και για τους δύο δυσκολότατο. Ξεκινήσαμε την επικοινωνία μέσα στις πρόβες και το κουβάρι άρχισε να ξεδιπλώνεται για να καταλήξει στην ευθεία γραμμή ρόλου. Ο ρόλος του αλήτη που κρατά κρυφούς άσσους στο μανίκι, ξεδιπλώνεται από τον Αντώνη γλαφυρά. Και σε ένα μήνα κατάφερε ο Αντώνης να σχηματίσει ορθά ένα δυσκολότατο ρόλο. Και τι υπέροχη φωνή που έχει!

Στα άμεσα σχέδιά σας συμπεριλαμβάνεται κάποια περιοδεία; Θα δούμε τις παραστάσεις σας και αλλού αυτό το καλοκαίρι;

Γ.Λ-Το καλοκαίρι « Η Κωμωδία του Έρωτα» θα συμμετάσχει σε φεστιβάλ. Το ίδιο προσπαθούμε να γίνει και με τα «Βρώμικα Κόλπα». Είμαστε στη φάση της προετοιμασίας, αλλά το τοπίο διαγράφεται αισιόδοξο. Αν γίνουν φεστιβάλ, εμείς θα δώσουμε δυναμικά το παρόν.

Από την άλλη έχω δεχθεί μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση, να σκηνοθετήσω το «Φιάκα» στα πλαίσια ενός σημαντικού Φεστιβάλ στην Αθήνα. Έχω αποδεχθεί σε πρώτο επίπεδο και οι συζητήσεις προχωράνε.

Όμως θα προηγηθεί ακόμα μια σκηνοθεσία μου, ανοιξιάτικη κι αυτή. Θα κάνω το «Ημερολόγιο ενός Τρελού» με πρωταγωνιστή το Σταύρο Καλλιγά. Μπορώ να πω μόνο πως είναι από τις πιο όμορφες και δημιουργικές πρόβες της ζωής μου. Θα είναι ένα σύγχρονο πρωτοποριακό ανέβασμα, με χρήση πολυμέσων. Θα σας αρέσει και θα κάνει αίσθηση!

Στην Κυψέλη έχετε φτιάξει έναν πολύ όμορφο και ζεστό χώρο, όπου το μεράκι και η καλαισθησία είναι ολοφάνερα σε όποιον τον επισκεφθεί. Πόσο δύσκολη είναι η συντήρηση ενός χώρου Τέχνης στις μέρες μας; Γιατί, ναι μεν «ηθοποιός σημαίνει φως», αλλά και πολλά-πολλά έξοδα!

Γ.Λ-Ακατόρθωτη! Φέτος το Studio, στον τέταρτο χρόνο της λειτουργίας του, φιλοξένησε εκλεκτές παραστάσεις, ιδιαίτερες συνεργασίες, από τον Κωνσταντίνο Κωνσταντόπουλο και την μεγάλη επιτυχία « Ο Μέγας Ιεροεξεταστής» ως το επιθεωρησιακό «Μπουλούκια Θεατρίνοι» του Κώστα Λαβδιώτη. Ήθελα ο χώρος μου να εκφράζει την πανσπερμία των δημιουργών. Παλιότερων και νέων. Και τα έχουμε καταφέρει μια χαρά. Το κακό είναι πως η συντήρηση ενός τέτοιου χώρου, όταν κάνεις παραγωγές ή συμπαραγωγές, θέλει γερή τσέπη. Τα έξοδα αυξάνονται γεωμετρικά. Και τα έσοδα μηδαμινά. Ας μη γελιόμαστε: πώς να κρατηθεί ένας οργανισμός με 10-25 εισιτήρια ημερησίως; Χρειάζεται προσωπική διαρκή συνεισφορά. Έχασα ένα σπίτι για να κάνω θέατρο, τις παραγωγές που ονειρεύτηκα, και φέτος για να είμαι συνεπής, στα μέτρα του δυνατού, και κόντρα στην ασυνέπεια όλων των άλλων απέναντι μου, πούλησα το τελευταίο μικρό οικόπεδο που είχε η μητέρα μου στην πατρίδα μας την Κεφαλονιά. Δε μου αρκεί παρά για να συντηρήσω το θέατρο και τα έξοδά του αυτή τη στιγμή. Ο χώρος για να ολοκληρωθεί από τη Δέσποινα Βολίδη, που τον σχεδίασε, και από το Σοκόλ Τομτσίνι, που τον φώτισε, μου στοίχησε περίπου 200.000. Μυθικό ποσό, για να περιμένεις να το πάρεις πίσω. Είναι όμως ένα θέατρο που όσοι περνούν, το νοιώθουν σπίτι τους…Από όλους όσους φιλοξενήθηκαν δε μπορώ να μην κάνω μνεία στην εξαιρετική συνεργασία που είχα με το Μανώλη Δεστούνη και το Σταμάτη Τζελέπη. Αριστουργηματικοί άνθρωποι!

Το Θέατρο αξίζει θυσίες; Ανταποδίδει αυτήν την απόλυτη αφοσίωση, που σημαίνει για τον συνειδητοποιημένο καλλιτέχνη στέρηση ουσιαστικά προσωπικής ζωής, πολύ κόπο, αγωνία, διαρκή αναζήτηση;

Γ.Λ-Όχι δεν αξίζει θυσίες. Γιατί είναι ένας γίγαντας αδηφάγος, που ζητά και ζητά και ζητά. Από τότε που έκανα θέατρο δικό μου, επειδή, παράλληλα σκηνοθετώ ή μεταφράζω για να αντιμετωπίζω τα προς το ζειν, δεν έχω πια προσωπικό χρόνο. Νοιώθω ότι έχω κουραστεί. Πρέπει να αναθεωρήσω πολλά πράγματα, να τα επανεκτιμήσω και θέλω να ζω πια δουλεύοντας, κι όχι μόνο να δουλεύω για να δουλεύω. Είχα σχεδόν φτάσει σε ένα σημείο που δε ζούσα. Πρέπει να βρω τι χρειάζομαι, τι θέλω και τι θα βρω μπροστά… Θέατρο για το κέφι μας κι όχι θέατρο για το θέατρο. Διότι, θεάτρου αγώνας άγονος… Γιατί είναι μια Τέχνη που η μαγιά της, η παραγωγή εξαφανίζεται τη στιγμή της έκφρασης, της δημιουργίας… Αξίζει; Απάντηση δε μπορεί να δώσει κανείς γιατί είναι υποκειμενικό και το αντίκρισμα και το δίλημμα ηθικό… Το σίγουρο είναι πως αν ξαναβρισκόμουν στο Folkteatern με τη Μίρκα Γεμεντζάκη, όπως συνέβη πριν 20 χρόνια και ο διευθυντής του, ο Peter Oscarson, μου ξαναπρότεινε να εργαστώ σαν ηθοποιός στη Σουηδία, θα έμενα! Η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της ή τα εξαφανίζει. Καταστρέφει…. Με 20 σκηνοθεσίες πίσω μου, με τρία Μέγαρα Μουσικής, με πάνω από 20 συμμετοχές σε φεστιβάλ, με τους Θεατρίνων Θεατές και με δεκάδες παραστάσεις σαν ηθοποιός, νοιώθω ότι δεν υπάρχει πίσω τίποτα που να θυμίζει ουσιαστικά την παρουσία μας στο θέατρο. Ίσως να υπάρχουμε μόνο καταχωνιασμένοι στη μνήμη των συνεργατών μας επιλεκτικά… Πικρό, αλλά αληθινό συμπέρασμα.

Τι έχετε να πείτε για το πολύ πρόσφατο θέμα που δημιουργήθηκε σχετικά με το κλείσιμο κάποιων θεάτρων από το Δήμο Αθηναίων;

Γ.Λ-Εφιαλτικό. Δεν αφήνουν τον κόσμο ήσυχο! Πληρώνουμε ΙΚΑ, εφορία, Δήμο Αθήνας, υπέρογκα ποσά. Ζούμε όλοι οι άνθρωποι του χώρου από λιτά ως μοναχικά. Και μας πολεμάνε… Γιατί; Υπήρξε ποτέ κάποιο πρόβλημα σε κάποιο θέατρο; Κάποιο ατύχημα; Παραπονέθηκε κάποιος θεατής; Όχι! Ξαφνικά αφυπνίστηκε ο Δήμος, να στομώσει την Τέχνη; Το θέατρο; Όλα φαντάζουν ανήθικος πόλεμος των Μεγάλων θεάτρων έναντι των μικρών. Γιατί από εκεί ξεκίνησε το θέμα, όπως διατείνεται ο δήμος: από ένα Μεγάλο Σχήμα Θεατρικό που έκανε καταγγελίες και από την Ένωση ηλεκτρολόγων! ΤΡΑΓΙΚΟ! Στην Ευρώπη οι χώροι συνάθροισης κάτω από 100 άτομα, παίρνουν άδεια από το Υπουργείο Παιδείας. Γιατί παράγουν πολιτισμό… Ο ισχύων νόμος προστατεύει εδώ; Μόνο ηλίθιοι θα πολεμούσαν τα μικρά θέατρα, στα οποία απλά ο κόσμος εκφράζεται. Και δε χρηματίζεται. Πολεμάει. Το λέω και τα μάτια μου γεμίζουν δάκρυα… Γιατί και όλα τα θέατρα να κλείσουν θα βγούμε στους δρόμους. Θα εξακολουθήσουμε να κάνουμε θέατρο. Ο δήμος δείχνει τάση αναθεώρησης του Νόμου του Μεταξά του ‘37. Όμως,, αν και εφόσον συμβεί, με το πρώτο θέατρο που θα κλείσει, θα πρέπει να κλείσουν και τα μπαρ, και οι καφετέριες και όλοι οι χώροι συνάθροισης; Έχετε ποτέ σκεφτεί ότι είναι πολύ πιο εύκολο να σωθεί κανείς σε περίπτωση κινδύνου από ένα θέατρο 50 θέσεων, παρά από το δεύτερο εξώστη ενός θεάτρου 2000 θέσεων; Μήπως ακόμα θα πρέπει να κλείσουν και την Επίδαυρο, γιατί είναι εξίσου επικίνδυνη σε περίπτωση σεισμού; Και τα πολυκαταστήματα που μαζεύουν 5000 επισκέπτες σε μια μέρα; Πάνω από μικροπολιτικές, χάρηκα τη σύσσωμη αντίδραση κάθε σκεπτόμενου Έλληνα και όλων των σωματείων, ηθοποιών, σκηνοθετών, συντελεστών αστικών μη κερδοσκοπικών, ιδιοκτητών μικρών χώρων κλπ. Όλοι αντιταχτήκαμε στο νέο Χουντικό Παράπτωμα. Ελευθερία θεατρική θα υπάρξει και μάλιστα ενεργή. Δεν πρόκειται να κλείσει κανένα θέατρο. Είμαι σίγουρος!

Κλείνοντας, θα θέλαμε να μάθουμε τι γεύση σας έχει αφήσει το Θέατρο, μετά από τόσα χρόνια ενεργούς παρουσίας σε αυτό.

Γ.Λ-Γλυκόξινη. Σαν το κινέζικο κοτόπουλο που τόσο αγαπώ… Αλλά, αν με ρωτούσατε τι άρωμα έχει, θα έλεγα γιασεμί. Κι αν παραφράζατε την ερώτηση που κάνει ο πρωταγωνιστής της Κωμωδίας του έρωτα στους φίλους του και με ρωτούσατε με ποιο λουλούδι μοιάζει ο έρωτας, θα έλεγα με το θέατρο! Και επειδή θέλω να κλείσω αισιόδοξα, θα πω ότι, όπως έχει πει κι ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, αν καταφέρουμε να αγγίξουμε έστω και ένα θεατή, και έναν ηθοποιό, και να τον παρασύρουμε στο όραμά μας, είμαστε τυχεροί.